پیشگیری از اعتیاد، مسئولیتی همگانی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی ملنتی اعتیاد امروز دیگر تنها یک مشکل فردی نیست؛ بلکه به‌عنوان یکی از جدی‌ترین بحران‌های اجتماعی، سلامت جسمی و روانی نسل‌ها را تهدید می‌کند. کارشناسان تأکید دارند که پیشگیری، مؤثرترین راهکار برای مقابله با این آسیب است و این امر تنها با همکاری خانواده، آموزش و نهادهای اجتماعی امکان‌پذیر خواهد بود.

نخستین گام در این مسیر، شناخت دقیق مواد مخدر و پیامدهای آن‌هاست؛ آشنایی با انواع مواد سنتی و صنعتی و بررسی اثرات جسمی، روانی و اجتماعی مصرف می‌تواند سپری قدرتمند در برابر وسوسه باشد. در کنار آن، آموزش مهارت‌های زندگی همچون تقویت عزت‌نفس، توانایی حل مسئله، کنترل خشم و استرس و یادگیری مهارت “نه گفتن” در برابر فشار همسالان، جوانان را در برابر خطر اعتیاد مقاوم می‌سازد.

خانواده‌ها نیز نقشی کلیدی دارند؛ ایجاد فضایی امن و صمیمی، نظارت آگاهانه بدون محدود کردن آزادی فرزندان و فراهم کردن سرگرمی‌های سالم مانند ورزش و هنر، جایگزینی مثبت برای گرایش به مواد خواهد بود. در این میان، مقابله با باورهای غلط اهمیت ویژه‌ای دارد؛ باورهایی چون “فقط یک بار مصرف اعتیاد نمی‌آورد” از جمله تصورات نادرستی است که باید اصلاح شود. همچنین آشنایی با مراکز ترک اعتیاد، روانشناسان و مشاوران و آموزش روش‌های کمک گرفتن در زمان نیاز، مسیر بازگشت به زندگی سالم را هموار می‌کند.

اما پیشگیری تنها در سطح خانواده و فرد خلاصه نمی‌شود. نهادهای اجتماعی و دولتی باید با ایجاد فرصت‌های شغلی، حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی، و فراهم کردن محیط‌های سالم برای گذران اوقات فراغت، زمینه‌های گرایش به مواد را کاهش دهند. رسانه‌ها نیز با تولید محتوای آموزشی و فرهنگی می‌توانند نقش مهمی در آگاهی‌رسانی عمومی ایفا کنند. از سوی دیگر، تقویت معنویت و ارزش‌های اخلاقی در جامعه، به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان، می‌تواند سپری در برابر فشارهای روانی و اجتماعی باشد.

پیشگیری از اعتیاد تنها با یک اقدام محقق نمی‌شود؛ بلکه نیازمند شبکه‌ای از آگاهی، آموزش، حمایت خانوادگی و اجتماعی است. اگر جامعه بخواهد آینده‌ای روشن‌تر داشته باشد، باید امروز سرمایه‌گذاری جدی بر آموزش، فرهنگ‌سازی و ایجاد فرصت‌های سالم انجام دهد. اعتیاد دشمن خاموشی است که تنها با اتحاد و همدلی می‌توان آن را شکست داد.

یادداشت// به قلم مهدیه شعبانی خبرنگار